Doğadaki bitkilerin bir bölümü beslenmek için uygun iken bir bölümü de bitkisel çay, bitkisel karışım, bitkisel ek besin, bitkisel kür ve ilaç yapımı için uygundur.
Bitkisel çay, bitkisel karışım, bitkisel ek besin, bitkisel kür ve ilaç yapımında kullanılacak bitkiler de kendi aralarında çeşitli kategorilere ayrılır.
Bitkilerin yararları da türlerine ve kategorilerine göre değişiklik gösterir.
Bitkilerin bitkiler üzerindeki, hayvanlar ve insanlar üzerindeki etkileri farklı farklıdır.
Bir bitki diğer bitkinin beslenmesinde önemli bir yere sahipken, hayvana ya da insana dokunabilir, zehirleyip ölümüne bile yol açabilir. Aynı bitki hayvana dokunmayabilir ancak insana dokunabilir. İnsana dokunmayıp, zarar vermiyor diye hayvana dokunmaz diye düşünmek de doğru değildir!
Bir bitkinin yararı ;
Kullanılacak olan coğrafyada yaşayan kişilerin kültürel beslenme alışkanlıklarına, coğrafyadaki iklim ve çevre koşullarına göre değişiklik gösterir.
Bir bitkinin yararı kullanacak olan kişinin ;
Kadın – erkek, yaş, kilo, metabolizma direnci, kan yapısı, alerjene olan tepkisi, besin toleransı, kandaki ve bedendeki madde birim değeri ve işlenişi (kişinin bedenindeki karbonhidrat, protein, vitamin, mineral, bileşik, enzim, … gibi maddelerin ölçüsü ve bunların işleniş düzeyi), kalıtsal yapısı (genetiği), rahatsızlıkları, hastalıkları, çevrenin kalıtsal etkisi, … gibi birçok değerlendirme ve ölçümlemeden kaynaklanan farklılıklara göre değişiklik gösterir.
Baharat olarak kullanılan bitkiler de etkili bitki türleridir. Çoğunluğu ilaç yapımında kullanılır. Bu nedenle baharat kategorisinde yer alırlar yani azar azar, ölçülü bir şekilde kullanıma uygundurlar.
Baharat bileşikleri bazen çok güçlü etki gösterebilir. Baharatlardan çay yaparken, karışım yaparken, ek besin yaparken, kür uygularken, ilaç yaparken özellikleri, birbirleriyle etkileşimleri çok iyi bilinmeli, dozları iyi ayarlanmalıdır!
Çay, karışım, kür, ek besin ve kürde kullanılacak ürünler daima taze taze yapılmalı ve daima serin bir yerde ya da buzdolabında korunmalıdır. Çoğunun buzdolabında dahi ömrü uzun olmayabilir!
Özellikle bitkisel çay, karışım, ek besin ve kür yaparken ailenizden size intikal etmiş geleneksel olarak yararını bildiğiniz bitki ya da baharatları kullanmayı tercih edin.
Ailenizde bir kişinin bir bitki / baharata duyarlılığı varsa, sizin de olma ihtimaliniz olabilir. Bitkiyi kullanırken sizin üzerinizdeki etkisini takip edin.
Baharatların sebze, meyve gibi olmadığını, bazen çok azının bile size ya da sevdiklerinize zarar verebileceğini, birçok rahatsızlığın kökeninde ; kullanılacak bitkiye dair yetersiz ya da yanlış bilginin olduğunu, yanlış ölçüde dozlanıp, kullanım ölçüsünde de yanlışlıklar olabileceğini göz önünde bulundurmalısınız.
Kaldı ki; alerjisi olan kişilerde “bir çilek bile” kişinin yaşamını tehdit eder duruma getirebilir!
Bitkisel çay, karışım, ek besin ve kür yaparken bitkilerin / baharatların ;
Kadın ve erkek üzerindeki etkisini,
Bebek dozu, çocuk dozu, kadın ve erkek dozunu,
Doz uygulamasının cinsiyet, kilo ve yaşa göre uygunluğunu (bu uygunluk kalıtsal (genetik), yaşanılan coğrafya, çevresel ve iklimsel faktörlere göre de değişiklik gösterebilir!) iyice araştırıp, öğrenip ondan sonra kullanın!
Örneğin ; zeytin çok yararlıdır, bal çok yararlıdır, fındık-fıstık çok yararlıdır. Peki alerjisi olan kişilerde aynı yarardan söz etmemiz mümkün müdür?
Balın çok yararlı olduğunu neredeyse bilmeyen yoktur. Ancak ; bal özellikle bebeklerde ve küçük çocuklarda çok alerjenik bir besindir. Ölüme kadar götüren alerjik şoklara yol açabilir!
Tüm anne – babalar, bakıcılar, bebeklere / çocuklara bakan aile büyükleri “Bebek ve Çocuk Alerjisi” konusunda çok bilgili olmalıdır!
Baharat alırken, bitki ve baharattan elde edilen ürünleri alırken çok iyi araştırılmalıdır. Çok deneyimli kişi ve işletmeler dışında bitkisel ilaç almanızı ya da yaptırmanızı önermiyoruz! Maalesef ülkemizde merdiven altı ve kaçak üretim çok yaygın!